İkamet Yoluyla Türk Vatandaşlığı Kazanmak

İkamet Yoluyla Vatandaşlık Nedir?

İkamet yoluyla vatandaşlık 5901 Sayılı Türk Vatandaşlığı Kanununda düzenlenmiştir. Buna göre; Türkiye’de beş yıl kesintisiz ikamet eden yabancılar Türk Vatandaşlığına başvurabilir. Buradaki beş yıllık süre başvuru tarihinden geriye doğru hesaplanacaktır.

İkamet Yoluyla Vatandaşlık Şartları Nelerdir?

İkamet yoluyla vatandaşlık şartlarını sıralamak gerekirse;

• Yabancı ergin ve ayırt etme gücüne sahip olmalıdır. Buradaki ergin ve ayırt etme gücüne sahip olma şartlarının her ikisinin de birlikte var olması gerekmektedir. Aksi takdirde yabancı Türk vatandaşlığına başvuramaz.

• Yabancının Türk vatandaşlığına başvuru tarihinden geriye doğru beş yıl boyunca Türkiye’de kesintisiz olarak ikamet etmiş olması gerekmektedir. Burada hem ikamet şartı yerine getirilmeli hem de ikamet süresi kesintisiz olmalıdır. Her iki şart üzerinde ayrı ayrı duracağız.

Türkiye’de 5 Yıl İkamet Etme Şartı: İkamet kelimesinden anlaşılması gereken yabancının yasal ikamet izniyle Türkiye’de bulunmasıdır. Örneğin vizeyle Türkiye’ye gelen bir yabancının Türkiye’de vizeyle kaldığı ikamet süresine dahil edilmez. Ayrıca Türkiye’de uluslararası koruma, geçici koruma, turistik ikamet izni, öğrenci ikamet izni sahibi yabancıların da bu kimlikleri sayesinde Türkiye’de kaldıkları süre de ikamet süresine dahil edilmez. Çünkü bu kişilerin Türkiye’ye yerleşme niyetlerinin bulunmadığı kabul edilir.

İkametin Kesintisiz Olma Şartı: Yabancının başvuru tarihinden geriye doğru 5 yıl boyunca Türkiye’de kesintisiz ikamet etmesi gerekir. Ancak buradaki “kesintisiz” ibaresi beş yılın tamamının Türkiye’de geçirilmesi gerektiği anlamına gelmemektedir. Yabancı ikamet süresi içerisinde toplamda on iki ayı geçmemek üzere yurtdışında bulunabilir. Yurt dışında geçirilen bu süre de beş yıllık ikamet süresi hesabına dahil edilir. Ancak yurt dışında geçirilen süre on iki ayı geçerse yabancı vatandaşlık başvurusunda bulunamaz.

• Yabancının Türkiye’de yerleşmeye karar verdiğini davranışlarıyla doğrulaması gerekmektedir. Buradaki “davranış” kelimesi Türkiye’ye uyum sağlamak şeklinde yorumlanabilir.

• Yabancının genel sağlığı tehdit edecek bir hastalığının bulunmaması gerekir.

• Yabancı iyi ahlak sahibi olmalıdır.

• Yabancı Türkçe’yi yeteri kadar konuşabilmelidir.

• Yabancı kendisini ve varsa bakmakla yükümlü olduğu kimseleri geçindirebilecek maddi güce veya mesleğe sahip olmalıdır.

• Yabancı milli güvenliğe ve kamu düzenine tehdit oluşturmamalıdır.

İkamet Yoluyla Vatandaşlıkta 5 Yıllık Süre Nasıl Hesaplanır?

Beş yıllık sürenin hesabı vatandaşlık başvurusun yapıldığı ildeki il emniyet müdürlüğü kayıtlarına göre yapılır. Bunun için yabancı ilk olarak Valiliğe dilekçe vererek ikamet hesaplamasını yaptırır. Gün sayımında beş yıllık şartı sağlayan yabancılar vatandaşlığa başvurabilir. Ancak yabancının beş yıllık ikamet süresi henüz dolmamı valilikler vatandaşlık başvurusunu almayabilir.

Geçici Koruma Altındaki Yabancılar Türk Vatandaşlığına Başvurabilir mi?

Geçici koruma altındaki Suriyelilerin Türkiye’de kalış hakkı bulunmaktadır. Ancak geçici koruma kimlik belgesi ikamet izni yerine geçmez. Bu sebeple geçici koruma altındaki yabancıların Türk Vatandaşlığına başvuru hakkı bulunmamaktadır.

İkamet Yoluyla Vatandaşlık Başvurusu Nasıl Yapılır?

Yabancının ikamet yoluyla vatandaşlık başvurusunu Türkiye’de valiliğe, yurt dışında ise Türkiye temsilciliklerine yapması gerekmektedir. Yabancı ilk olarak ikamet hesaplamasının yapılması için yetkili makama dilekçe verecektir. Dilekçeyi alan yetkili makam yabancı hakkında genel bir değerlendirme yapacak ve beş yıllık kesintisiz ikamet süresini hesaplayacaktır. Yetkili makamın bu süredeki değerlendirmesi 2-3 ay sürebilmektedir. Yapılan değerlendirme sonucunda yabancının ikamet şartını sağladığı anlaşılırsa yabancı Türk Vatandaşlığı başvurusunda bulunabilecektir.

Yabancı, ikamet süresi hesaplandıktan sonra kanunda sayılan belgelerle birlikte Türk Vatandaşlığına başvuru yapabilecektir. Başvurudan sonra yetkili makam tarafından yabancıya bir başvuru numarası verilmektedir. Böylece yabancı hakkında tahkikat işlemleri başlanılacak ve başvurunun olumlu sonuçlanması halinde yabancı Türk vatandaşı olabilecektir.

İkamet Yoluyla Vatandaşlıkta Gerekli Evraklar Nelerdir?

Yabancı, ikamet hesaplaması için aşağıdaki belgelerle birlikte yetkili kuruma başvurmalıdır.

1. İkamet hesaplaması dilekçesi (2 Adet Olmalıdır)
2. İkamet İzninin Aslı ile Fotokopisi
3. Son Beş Yıldaki Bütün Pasaportlarının Ön Yüzünün 2 Adet Fotokopisi
4. Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı (Uluslararası İş Gücü Genel Müdürlüğü) tarafından verilen 5 Yıl Çalıştığını Gösterir Belge

Yabancının ikamet hesaplamasının olumlu sonuçlanması halinde; aşağıdaki belgelerle birlikte vatandaşlığa başvurabilecektir.

1. VAT-3 Formundaki Dilekçe
2. Valilik Tarafından Verilen İkamet Hesaplamasının Orijinali
3. İkamet İzni Belgesi (Noter Tasdikli)
4. Yabancının hangi ülke vatandaşı olduğunu gösterir pasaport veya kimlik belgesi (Noter tasdikli)
5. Doğum Belgesi (Noter Tasdikli)
6. Medeni Hal Belgesi (Noter Tasdikli)
7. Evli ise Evlenme Belgesi ve Nüfus Kayıt Örneği (Noter Tasdikli)
8. Boşanmış ise Boşanma Kararı ve Evlenme Tarihini Gösterir Belge
9. Dul ise Eşine Ait Ölüm Belgesi
10. Sağlık Kurulu Raporu
11. SGK Gün Dökümü
12. Yerleşim Yeri Belgesi
13. 3 Adet Fotoğraf
14. Hizmet Bedeli Makbuzu
15. 18 Yaşından küçük reşit olmayan çocuklar da eklenecekse çocuklar için de aynı belgeler hazırlanmalıdır
16. T.C. Vatandaşı Olan 1. Ve 2. Derece Yakınına Ait Nüfus Kayıt Örneği

Avukat İkamet Yoluyla Vatandaşlık Başvurusu Yapabilir mi?

Evet. Yabancının avukatı, yabancı adına ikamet yoluyla vatandaşlık başvurusunda bulunabilir.

İkamet Yoluyla Vatandaşlık Başvurusunun Reddi Halinde Ne Yapılabilir?

Başvurunun reddedilmesi halinde; yabancı idare mahkemelerinde iptal davası açabilir.

Av. BARAN KARABOĞA