Maske Takmama Cezasına İtiraz

Maske takmama cezasına itiraz müessesi pandemi sürecinde gündemimizi meşgul eden konular arasında yer almaktadır. Çin’in Wuhan kentinde başlayan ve giderek dünyada yaygınlaşarak pandemi ilan edilen Covid-19, ülkemizde de birtakım tedbirlerin alınmasını zorunlu kılmış maske takma zorunluluğu getirilmiş, bu tedbire uymayarak maskesiz sokağa çıkan kişilere de idari yaptırım uygulanacağı kararlaştırılmıştır. Ancak uygulamada maskesiz sokağa çıkma tedbirlerine uymayarak sokağa çıkan kişilere uygulanan cezalarda hatalar yapıldığı görülmektedir. Özellikle cezanın kim tarafından kesilmesi gerektiği bu konuda önem arz eden bir noktadır.

Maskesiz Sokağa Çıkılması Durumunda Cezayı Kim Kesebilir?

Kişinin sokağa maskesiz çıkması halinde cezanın kim tarafından kesilebileceği 5236 Sayılı Kabahatler Kanunu’nun 32. Maddesinde belirtilmiştir. İlgili kanun maddesine göre; “…emre aykırı davranış kabahati dolayısıyla verilecek idari para cezasına ancak emri veren makamca karar verilebilir.” şeklindedir. Bu husus idari işlemin yetki unsurunu iştigal etmektedir. Ayrıca emri veren makamın bu yetkisini başka bir kurum veya kişiye devretme yetkisi de ancak Kanunun açıkça izin verme koşuluna bağlı kılınmıştır. Dolayısıyla 1593 Sayılı Umumi Hıfzıssıhha Kanunu’nun 28. maddesinde, alınacak kararların icra yetkisi Valilere verildiğinden maske takma tedbirine uymayanlara ancak Vali tarafından ceza verilmesi gerekecektir.

Polis Maske Takmayanlara Ceza Kesebilir mi?

Uygulamada kolluk kuvvetlerinin maske takmayan vatandaşlara idari yaptırım mahiyetinde ceza uyguladığı görülmektedir. Yukarıda alıntısını yaptığımız kanun maddesi uyarınca; cezanın sadece kararı veren makamca verilebileceği öngörüldüğünden; polisin maske takmayana ceza kesme yetkisinin bulunmadığı, bu yetkinin ilgili Valilikte bulunduğunu söyleyebiliriz.

Maske Takmama Cezasına Nasıl İtiraz Edilir?

Maske takmama cezasına Sulh Ceza Hakimliği’nde itiraz edilebilir. Kişi, cezanın uygulandığı bölgede bulunan Sulh Ceza Hakimliği’ne cezanın kendisine uygulandığı tarihten itibaren (tefhim/tebliğ) 15 gün içerisinde gerekçeleriyle birlikte itiraz edebilir.

Maske Takmama Cezası Nasıl İptal Edilir?

Maske takmama cezasının iptali; tesis edilen idari yaptırımın unsurlarından birisinin sakat olması durumunda iptal edilebilir. Örneğin cezanın Valilik tarafından verilmesi gerekirken idari memur tarafından verilmesi halinde, maske takma tedbirinin 442 sayılı İl İdaresi Kanunu’nun 66/1. maddesi çerçevesinde Valilik tarafından usulüne uygun şekilde ilan edilmemiş olması halinde uygulanan cezanın iptal edilmesi gerekir.

Yargıtay 19. Ceza Dairesi 09.11.2020 tarihinde vermiş olduğu kararda da “Uyuşmazlığa konu dosya içerisindeki bilgi ve belgelerden, kabahat tarihinden 20.05.2020 önce, Bolu Valiliğince il umumi hıfzıssıhha meclisinin almış olduğu “maske takma tedbirinin ve buna uymayanların Kabahatler Kanunu’nun 32. maddesi çerçevesinde cezalandırılacağı hususlarının, il genelinde icra edilmesi maksadıyla usulüne uygun şekilde duyurulup duyurulmadığı anlaşılamamaktadır. Bu nedenle, Sulh Ceza Hakimliğince bu husustaki ilanı ispata yarayan evrakların, Valilik makamından sorulmasıyla dosyaya konulması gerekmektedir.

5326 sayılı Kabahatler Kanunu’nun 32. maddesinde yazılı idari para cezası kararını kimlerin vermesi gerektiği hususuna gelince;

5326 sayılı Kanun’un 32. maddesinde açıkça yazılı olduğu üzere, emre aykırı davranış kabahati dolayısıyla verilecek idari para cezasına ancak emri veren makamca karar verilebilir. İdare hukukunda yetki, kamu düzenine ilişkin bir konudur. İdareye kanunlarla verilen karar alma yetkisinin bir başka kurum veya kişiye devredilmesi, ancak ve yine Kanunun açıkça izin verdiği konular hakkında ve kanunda gösterilen usul ve esaslar çerçevesinde yapılabileceği kabul edilmektedir. (

Öte yandan 1593 sayılı Kanun’un 28. maddesinde, Umumi Hıfzıssıhha Meclislerince alınacak kararların icra yetkisi Valilere verilmiştir. Bu nedenlerle; kanun yararına bozmaya konu somut uyuşmazlık açısından, “maske takma tedbirine/yükümlülüğüne” uymamak suretiyle gerçekleşen “emre aykırı davranış” kabahati nedeniyle ancak Vali tarafından idari yaptırım kararı tesis edilebileceği değerlendirilmiştir.Şeklinde belirtmiştir.

Av. BARAN KARABOĞA

Bir cevap yazın

E-posta hesabınız yayımlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir